1 maja przypada Święto Pracy, obchodzone od ponad wieku w wielu krajach świata; upamiętnia ono strajk robotników w Chicago z 1886 roku - protest został brutalnie stłumiony przez policję. Z okazji rocznicy wydarzeń w Chicago, zwanego obecnie Międzynarodowym Dniem Solidarności Ludzi Pracy, burmistrz Robert Czapla, za naszym pośrednictwem, kieruje życzenia do ludzi pracy:
135 lat temu, robotnicy z Chicago wyszli na ulice miasta, aby walczyć o miejsca pracy i 8 godzinny dzień pracy. To tamte wydarzenia sprawiły, że dziś pracownicy mają swoje prawa, a pracodawcy muszą ich przestrzegać. W dniu 1 maja oddajemy hołd bohaterom tamtych chicagowskich wydarzeń, ale także chylimy czoła w podzięce dzisiejszym pracownikom za ich ciężką pracę, która zmienia oblicze naszych miast i wsi. Życzę więc Wam, ludziom pracy, abyście zawsze mieli tę pracę i godną za nią płacę. Aby praca dawała Wam poczucie spełnienia i zabezpieczała podstawowe potrzeby waszych rodzin. Niech się święci Pierwszy Maja – Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy.
Robert Czapla, Burmistrz Nowogardu
W roku 1886 w Chicago, w stanie Illinois na fali niepokojów społecznych, spowodowanych drapieżnym kapitalizmem, doszło do buntu robotników. Od lat byli oni źle opłacani za pracę ponad siły. Do tego doszły zmiany technologiczne, które w niedalekiej przyszłości miały pozbawić tysiące ludzi pracy. Co rusz wybuchały protesty i strajki. Zaczęto mówić nawet o ogromnym buncie robotniczym, który miał wymusić na właścicielach fabryk, godnych płac i ośmiogodzinnego dnia pracy.
Czarę goryczy przelała decyzja jednego z właścicieli chicagowskiej fabryki. Otóż w 1886 roku właściciel firmy McCormick Harvester postanowił zmodernizować swój zakład. W tym celu zwolnił wszystkich pracowników, a na ich miejsce zatrudnił nowe osoby. Od 1 maja przez kilka kolejnych dni trwały protesty byłych pracowników. W chwili przemówienia jednego z uczestników strajku, policja zaatakowała protestujących, mimo że byli oni nastawieni pokojowo. To właśnie wtedy, doszło do masakry, która przeszła do historii jako Haymarket Riot 1886. Demonstracja została nazwana "Kampanią na rzecz 8-godzinnego dnia pracy". Trzy lata po tych wydarzeniach (w 1889 r.), na kongresie w Paryżu II Międzynarodówki Socjalistycznej ustalono, że 1 maja będzie dniem upamiętniającym strajk, który miał miejsce w Chicago.
Rodzący się wówczas ruch związkowy, bez względu na różnicę nurtów ideowych, przyjął ten dzień za swoje święto. Wyłamały się tylko Stany Zjednoczone, gdzie - zapewne w celu uniknięcia przykrych skojarzeń z chicagowską masakrą - Labour Day (Dzień Pracy) obchodzony jest w pierwszy poniedziałek września.
Pierwsze obchody Święta Pracy w wielu krajach, w tym również na terenie Polski, odbyły się już w 1890 roku. Obchody były organizowane zarówno przez lokalne związki zawodowe, jak i przez partie polityczne, które wpisały do swoich programów prawa pracownicze. Na ziemiach polskich przodowała w tym Polska Partia Socjalistyczna Marszałka Józefa Piłsudskiego, zaś po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku - Związek Zawodowy Polski.
Po II wojnie światowej, w okresie PRL, święto 1 maja było obchodzone bardzo uroczyście. Tego dnia odbywały się pochody, wiece i zgromadzenia, w których udział często był obowiązkowy lub premiowany możliwością zakupu atrakcyjnych towarów. Tak uroczyste obchody praktycznie zanikły po upadku PRL.
Po 1989 roku 1 maja organizowane są nadal manifestacje, jednak już na mniejszą skalę.
W Kościele rzymskokatolickim dzień 1 maja jest obchodzony jako święto Józefa Robotnika, patrona ludzi pracujących. Obecnie w wielu krajach 1 maja jest po prostu dniem wolnym od pracy i okazją do wyjazdu za miasto.
|
Opr. Piotr Suchy